Zwiedzamy
zaułki Krakowa - dziś obozowisko łowców mamutów.
Mój kalendarz: 50 lat temu w
kwietniu 1968 roku rozpoczęto prace archeologiczne na ulicy Spadzistej w
Krakowie pod kopcem Kościuszki (obecnie ulica ta nazywa się Wlastimila
Hoffmana). Odkrycia na skalę światową dokonano tu przypadkowo, jesienią 1967
roku, kiedy pewien człowiek postanowił w tym miejscu wybudować dla siebie dom.
Ku zaskoczeniu wszystkich posypały się nagle na Spadzistą ogromne kości,
przywodzące na myśl Smoka Wawelskiego. Prace wstrzymano, wezwano naukowców.
Okazało się, że znalezisko było tak spektakularne i wyjątkowe, że już wiosną
roku kolejnego rozpoczęto regularne badania wykopaliskowe. Ich wyniki przeszły
najśmielsze oczekiwania: odkryto świetnie zachowane pozostałości wielosezonowej
osady łowców mamutów.
Prace kontynuowano z przerwami
aż do roku 2002. Datowania radiowęglowe potwierdziły, iż stanowisko to powstało
około 24 tysiące lat temu. Spośród ponad 20,000 szczątków kostnych znalezionych
na Spadzistej ponad 90% kości oraz zębów należy do mamuta Mammuthus primigenius. Znaleziono wszystkie części szkieletu
mamuta, m.in. liczne zęby, kości kończyn, łopatki, miednice, kręgi i żebra, również
liczne niewielkie kości, jak kości palców, trzeszczki, a nawet bardzo rzadko
znajdywane kości podjęzykowe. Na stanowisku odkryto szczątki co najmniej 86
mamutów, które należały do zwierząt w różnym wieku. Na Spadzistej znaleziono
pierwszy (i jak dotąd jedyny) w Polsce mleczny cios mamuta.
Oprócz bardzo licznych
szczątków kostnych na stanowisku odkryto setki narzędzi krzemiennych (ponad
500) związanych z tzw. kulturą grawecką Podczas prac wykopaliskowych na
Spadzistej znaleziono przedmioty sztuki m.in. zdobione żebro mamuta.
Stanowisko Kraków ulica
Spadzista jest miejscem, gdzie paleolityczni łowcy polowali na mamuty. Tutaj
również ćwiartowali upolowane zwierzęta, a mięso przenosili do swoich
Stanowisko na Spadzistej jest największym w Polsce nagromadzeniem kości i zębów
mamuta (zarówno pod względem liczby szczątków kostnych jak i liczby zwierząt).
Jest pod tym względem jednym z największych w Europie i na świecie. Pod
względem archeologicznym jest jednym z najważniejszych stanowisk kultury
graweckiej w Europie.
Opracował - Stanisław Bednarz