czwartek, 17 maja 2018

Polskie zaćmienia słońca




Mój kalendarz: było to 252 lata temu, 13 maja 1766 r. obserwowano w Polsce całkowite zaćmienie słońca.

Zjawisko opisał Maciej Poczobutt astronom króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Zjawisko całkowitego zaćmienia nie jest często w Polsce obserwowane od 1415 roku było ich 10.

Oto pierwsze zrelacjonowane z dnia 7 czerwca 1415. We Wrocławiu wywołało popłoch, pisze w kronice kapituły wrocławskiej. Szczegółowy opis zawdzięczamy Janowi Długoszowi: Kiedy Król jechał z Kobrynia, w piątek po Oktawie Bożego Ciała, o trzeciej godzinie, w godzinie pacierzy Tercją zwanych, wielkie zaćmienie Słońca się objawiło, Króla Władysława i wszystkich ...w bojaźń zabobonną wprawiło, ptaki ciemnością przestraszone na ziemi osiadły, a gwiazdy świeciły jak w nocy! W tym czasie w Konstancji zaćmienie nastąpiło akurat w przerwie między przesłuchaniami Jana Husa.

W trakcie zaćmienia 12 sierpnia 1654 rozegrała się bitwa pod Szkłowem z Rosjanami, doniesienia mówią o wielkich ciemnościach przy pochmurnym niebie.









Z zaćmienia 12 maja 1706 roku, 19 listopada 1816 i 8 lipca 1842 nie zachowały się wzmianki w dwóch ostatnich przypadkach z powodu pełnego zachmurzenia.

Zaćmienie z 28 lipca 1851 roku w dobrych warunkach było okazją do przyjazdu do Warszawy wielu astronomów. Spektakl podziwiały tłumy na ulicach. Faza całkowita trwała 1 min. 49 s. W czasie zaćmienia widać było doskonale jaśniejsze gwiazdy. Zaćmienie także zostało sfotografowane – wykonał znany fotograf Karol Bayer.

Zachmurzenie uniemożliwiło obserwacje 19 sierpnia 1887 roku, krótko po wschodzie Słońca.

Podczas ostatniego 30 czerwca 1954 r. zaćmienie obserwowano w Sejnach, Suwałkach była transmisja radiowa. Niebo przybrało barwę seledynowo-błękitną - nie odpowiadało ani świtowi, ani zmierzchowi. Jaśniała Wenus - nie widziano gwiazd…

Tłumy przybyłe z Warszawy specjalnym ,,zaćmieniowym'' pociągiem Orbisu obserwowały zjawisko.

Następne całkowite zaćmienie Słońca widoczne z Polski odbędzie się w 2135 roku.


Dodajmy ze 11 sierpnia 1999 w czasie zaćmienia częściowego roku w Polsce zasłonięte było 92% , pełne było nad Balatonem.

Opracował - Stanisław Bednarz