piątek, 12 lipca 2024

Wspomnienie gen. Sikorskiego

 


 

Stanisław Bednarz

 

Wspominam gen. Sikorskiego - wielka postać. Z nim Brytyjczycy się liczyli, z następcami już nie.

4 lipca 1943 r. o godz. 23:06 czasu lokalnego do morza w rejonie Gibraltaru spadł samolot B-24 Liberator II LB-30A, wiozący na swoim pokładzie Naczelnego Wodza Wojska Polskiego i Premiera RP na Uchodźstwie gen. broni Władysława Sikorskiego. Władysław Sikorski, od 30 września 1939 r. faktyczny przywódca Polaków na uchodźstwie, wracał z inspekcji oddziałów polskich znajdujących się na Bliskim Wschodzie. Gibraltar, jako lotniczo-morska baza Brytyjczyków na zachodnim Morzu Śródziemnym, była punktem przesiadkowym dla generała i jego sztabu. Do tragedii doszło, gdy w nocy 4 lipca brytyjski samolot B-24 Liberator II LB-30A o numerze AL 523 pilotowany przez czechosłowackiego lotnika Eduarda Prchala wystartował z gibraltarskiego lotniska w kierunku Londynu – po 16 sekundach lotu samolot spadł do morza i zatonął. Z siedemnastu osób, które przebywały na pokładzie, uratował się tylko pilot (i kopilot).

Jeszcze przed północą z morza wyłowiono ciało gen. Sikorskiego, w ciągu następnych dni odnaleziono ciała kolejnych ośmiu osób. Ciało gen. Sikorskiego, po oględzinach dokonanych przez miejscowego lekarza RAF, odesłano na pokładzie niszczyciela ORP Orkan do Wielkiej Brytanii. Został on pochowany w Newark na Cmentarzu Lotników Polskich…

Oficjalna wersja wydarzeń przedstawiona w raporcie brytyjskiej komisji badającej wypadek jeszcze w 1943 roku ustaliła jako przyczynę katastrofy zablokowanie steru wysokości, jednak nie potrafiła wyjaśnić, jak doszło do tej awarii. Śmierć Sikorskiego oznaczała całkowite osłabienie pozycji Polski w obozie sojuszników wobec otwarcie wysuwanych roszczeń terytorialnych ZSRR i polityki Stalina zmierzającej do międzynarodowej izolacji Polski.

Strona niemiecka próbowała wykorzystać sytuację, umiejętnie wbijając klin w relacje Polaków z aliantami. Pojawiające się wówczas informacje propagandy niemieckiej jednoznacznie rozstrzygały, iż wypadek był sprytnie zaplanowaną akcją wymierzoną w Sikorskiego. Jak zwykle wokół każdej katastrofy lotniczej krążą teorie spiskowe. Dodatkowo do teorii spiskowych przyczyniły się okoliczności pogrzebu generała, nie przeprowadzono bowiem oficjalnie sekcji zwłok. Pomimo odnalezienia ośmiu ciał osób, które zginęły w wyniku katastrofy brytyjskiego Liberatora, zwłok kilku towarzyszy Sikorskiego nigdy nie znaleziono. Z tego powodu pojawiły się pogłoski, iż mogli oni zostać porwani do Związku Sowieckiego.

Niektórzy badacze twierdzą, że w rzeczywistości do katastrofy (nie doszło, a samolot łagodnie wodował zaraz po starcie (co zdarzało się wielokrotnie wcześniej i później, nie pociągając za sobą ofiar w ludziach.  Z tej teorii spiskowej wynikało, że Generał został zamordowany już na lądzie. Także dziennikarz Dariusz Baliszewski przedstawił teorię o zamachu w swojej interpretacji opartej na konfrontacji niespójnych wypowiedzi świadków oraz analizie obfitego materiału źródłowego. Przedstawiona w telewizji TVN rekonstrukcja jednoznacznie według niego określa wydarzenia w Gibraltarze jako zamach, nadzorowany przez brytyjskie służby specjalne i gubernatora Gibraltaru Franka Noela Mason-Macfarlane’a pod silną presją obecnego w tym czasie w Gibraltarze ambasadora Związku Sowieckiego, Iwana Majskiego, a wykonane rękami podwójnych agentów brytyjsko-polskich W rzeczywistości Majski prawdopodobnie nie wiedział o pobycie Sikorskiego tego dnia w Gibraltarze. Pojawiła się także hipoteza, że o „usunięcie”gen. Sikorskiego postarali się opozycyjni wobec niego polscy politycy wywodzący się ze środowisk sanacyjnych.

Teorie spiskowe dotyczące zamachu na generała Sikorskiego są przedmiotem krytyki niektórych historyków (jak np. Andrzej Garlicki), którzy podważają rzetelność części relacji. Są też przedmiotem mojej krytyki, ponieważ katastrofy lotnicze w tamtych latach to bardzo częsta  sprawa. Ustalenia śledztwa IPN z 2009 roku jednoznacznie obaliły jednak teorie spiskowe zakładające, że do zabójstwa generała Sikorskiego miało dojść jeszcze przed lotem, oraz podważyły teorie o łagodnym wodowaniu samolotu, wobec stwierdzenia obrażeń wskazujących na katastrofę. Dziwi tylko że generała owinięto do trumny w koc, nikt nie zadbał aby ubrać go w mundur. 

Cześć pamięci Gen. Sikorskiego!

 

Uwagi czytelników

 

Zginęła też Córka Generała. Ciała nie odnaleziono. Miałem zaszczyt brać udział w konkursie błyskawicznie zorganizowanym przez ZPAP ZO Kraków, na sarkofag wawelski Generała Sikorskiego. (Bogdan Holewiński)

Osobiście jestem przekonany, że jednak to był zamach wykonany rękami polskich zdrajców przy pomocy Brytyjczyków, pod presją Sowietów i kontrolą Amerykanów. Znamiennym jest to, że wszyscy jego wykonawcy później stali się pracownikami CIA i/albo MI6. No i za teorią o zamachu przemawia fakt utajnienia przez Brytyjczyków dokumentów na dalsze 50 lat. Poza tym dziwnie to przypomina tajemniczą śmierć Jerzego Edwarda Aleksandra Edmunda Windsora księcia Kentu, który rozbił się w 1942 samolotem na górze Morven lecąc na Islandię i był elementem gry gen. Sikorskiego mającej na celu stworzenie federacji anglo-czesko-polskiej pod koroną brytyjską – zob. https://www.newsweek.pl/historia/windsor-krol-polski/f8ehdlv. Być może to stało się powodem do likwidacji gen. Sikorskiego… (Daniel Laskowski)