Temperatury wód Wszechoceanu

Temperatury powierzchni morza mają wielki wpływ na klimat i pogodę. Np. każdego 3-7 roku wielka powierzchnia Pacyfiku wzdłuż równika ogrzewa się o 2-3°C. To ocieplenie jest znakiem firmowym zjawiska klimatycznego zwanego El Niño, który zmienia opady deszczów wokół całego globu, powodując nawalne deszcze w południowych stanach USA i straszliwe susze w Australii, Indonezji i Południowej Azji. W mniejszej skali temperatura oceanu ma wpływ na powstawanie i rozwój tropikalnych cyklonów, huraganów i tajfunów, które ciągną energię z ciepłych wód Wszechoceanu.

Te mapy temperatury powierzchni morza sporządzono na podstawie pomiarów przeprowadzonych przy pomocy Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer (MODIS) na satelicie NASA Aqua. Satelita ten mierzył temperaturę milimetrowej warstwy powierzchni Wszechoceanu. Na tej mapie, najzimniejsze (ok. -2°C) wody są niebieskie zaś cieplejsze (do +35°C)  są żółte i różowe. Masywy lądowe i wody wokół biegunowe są w odcieniach koloru szarego, co oznacza brak danych.

Najbardziej oczywisty model ukazany poprzez serię tych zdjęć jest trwająca przez cały rok różnica pomiędzy temperaturami wód równikowych i biegunowych. Różne prądy ciepłe i chłodne wyróżniają się choćby w średnich miesięcznych temperatur powierzchni morza. Wstęga ciepłych wód ciągnie się od Wschodniego Wybrzeża USA i podąża poprzez Północny Atlantyk – jest to Prąd Zatokowy.

Chociaż krótkookresowe wydarzenia pogodowe spowodowane temperaturą wód Wszechoceanu znikają w czasie miesiąca, to kilka z nich jest ukazanych, i tak np. w grudniu 2003 roku silne wiatry uderzyły z południowego-zachodu Zatoki Meksykańskiej ponad Środkową Ameryką w kierunku Pacyfiku, odciągając wody powierzchniowe od brzegów i pozwalając zimnym wodom głębinowym wydostać się na powierzchnię. Te wiatry i ten fenomen ma miejsce na tych rejonach Ziemi w czasie zimy; są one znane jako wiatry Tehuano.

Anomalie temperatury wód Wszechoceanu

Te mapy porównują co miesięczne temperatury w okresie od 1985 do 1997 roku. Kolor niebieski ukazuje temperatury, które były niższe od średnich, biały kolor to temperatury w pobliżu średnich temperatur, zaś czerwony symbolizuje temperatury wyższe od średnich. Mapy te sporządzono na podstawie danych zebranych przez Advanced Microwave Scanning Radiometer – EOS (AMSR-E) porównane z historycznymi danymi uzyskanymi przez satelity NOAA.

Anomalie temperaturowe powierzchni wód Wszechoceanu są zdarzeniami krótkoterminowymi i nie są jakimś specyficznym wzorem czy trendem. Inne anomalie mają większe znaczenie. Z ich aperiodycznym pojawianiem się – w interwale 3-6 lat – temperatury powierzchni morza na Oceanie Spokojnym wzdłuż równika staja się cieplejsze lub chłodniejsze niż zazwyczaj. Te anomalie stanowią znak rozpoznawczy cykli klimatycznych El Niño i La Niña, które są w stanie zakłócić pogodę na całej planecie. Ta seria pokazuje utworzenie się i rozwój i słabnięcie fenomenu La Niña od początków 2007 do połowy 2008 roku.

Silne, zlokalizowane na powierzchni morza anomalie temperaturowe mogą odkryć, że prąd oceaniczny, taki jak Prąd Zatokowy (Golfstrom) przy Wschodnim Wybrzeżu USA zmieniał kierunek i przez jakiś czas był albo silniejszy albo słabszy niż zazwyczaj. Anomalie te panujące przez kilka lat mogą być sygnałem regionalnych lub globalnych zmian klimatu takich jak globalne ocieplenie. Np. Ocean Arktyczny jest wyróżniony czerwonym kolorem w całej serii animacji. Gorąca anomalia intensywnie pokazuje się w lecie na Półkuli Północnej. Wynika to z tego, że morskie lody cofają się do małych obszarów w lecie, bardziej niż w przeszłości. Akweny, które były pokryte lodem w lecie, są teraz otwartymi wodami.

Anomalie te także mają swe naukowe zastosowania. Np. w rejonach brzegowych anomalne temperatury (niskie czy wysokie) mogą faworyzować jedne gatunki organizmów przed drugimi w ekosystemie, powodując wzrost populacji jednego rodzaju bakterii, alg albo ryb do wzrostu lub zmniejszenia się. Anomalie temperaturowe powierzchni morza mogą także ostrzegać menadżerów od naturalnych zasobów, że rafy koralowe mogą znaleźć się w zagrożeniu wybieleniem. (Chodzi o śmierć polipów koralowych, która powoduje zanik przyrostu rafy i finalnie jej rozpad – przyp. tłum.)     

Źródło: Earth Observatory -  http://earthobservatory.nasa.gov/GlobalMaps/view.php?d1=MYD28M  oraz http://earthobservatory.nasa.gov/GlobalMaps/view.php?d1=AMSRE_SSTAn_M

Przekład z j. angielskiego – Robert K. Leśniakiewicz ©