środa, 1 stycznia 2014

„Kamloty” z nieba w sylwestrową noc…


Clas Svahn przestrzegał nas przed pochopnym wzięciem za UFO balonów, rac i meteorów – zob. http://wszechocean.blogspot.com/2013/12/ufo-w-sylwestrowa-noc.html. No i – jak się okazuje – miał z tym wiele racji. Miałem wielkie szczęście widzieć właśnie kilka „kamlotów” (jak to nazywają Koledzy z Torunia) z nieba w sylwestrowy wieczór. Wybrałem się z Argosem na wieczorny spacer po ulicy Mickiewicza w pewnej chwili aż stanęliśmy z wrażenia…


TYP INCYDENTU: NL
MIEJSCE: Jordanów - 49°39’ N – 019°50’ E
DATA: 31.XII.2013 r.
CZAS: 17:27 CET
CZAS TRWANIA: kilka sekund
ILOŚĆ OBIEKTÓW: 4
ŚWIADKOWIE: 1
NAMIARY: AZ = 275°, H = 32°
PRAWDOPODOBNE WYJAŚNIENIE: meteory


Warunki pogodowe były następujące:


TEMPERATURA POWIETRZA: -0,5°C
WILGOTNOŚĆ POWIETRZA: 80%
WIATR: słaby z kierunku NW
CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE: 1013 hPa
ZACHMURZENIE: 0,2
WIDZIALNOŚĆ: dobra, w zagłębieniach terenu przy rzece Skawie tworzyła się przyziemna mgła


O tym właśnie czasie zaobserwowałem przelot 4 obiektów pomiędzy gwiazdami Trójkąta Letniego (Vega, Deneb i Altair) na tle konstelacji Liska i Strzały. Pierwszy obiekt miał jasność porównywalny do jasności gwiazdy Vega (0,0 mag.) pozostałe trzy były słabsze i ich jasność mogła wynosić +2 mag. Obiekty te leciały jeden za drugim pozostawiając za sobą szybko niknące świetliste ślady o długości ok. 5°. Całość przypominała bardzo dokładnie wtargnięcie meteoroidów w obręb ziemskiej atmosfery i te „kamloty” leciały z kierunku NE na SW-W – z kierunku konstelacji Lutni (Lyra) do Strzały (Sagitta).


Były to meteory być może należące do roju Komaberenicydów. Coma Berenicydy (CBE) – to rój meteorów aktywny od 12 grudnia do 23 stycznia. W okresie występowania jego radiant przesuwa się przez gwiazdozbiory Lew i Warkocz Bereniki. Maksimum roju przypada na 30 grudnia, jego aktywność jest określana jako średnia a obfitość roju wynosi 5/h. Prędkość w atmosferze meteorów z roju jest bardzo szybka i wynosi 65 km/s – jest to jeden z najszybszych potoków meteorytowych! Ponieważ aktywność Coma Berenicyd pokrywa się z wysoką aktywnością rojów Geminidy i Kwadrantydy jest to rój słabo zbadany. Ciało macierzyste, z którego powstały Coma Berenicydy, nie jest znane.


Zofia Piepiórka zaś sugeruje, że mogą to być jakieś odłamki komety C/2012 S1 ISON lub innych jasnych komet, które przeszły w tym roku przez peryhelium: C/2011 L4 (PANSTARRS), C/2012 F6 (Lemmon), które przechodziły w marcu i maju 2013 roku. Jak dotąd kometa ISON wciąż oddala się od Ziemi i Słońca, co ukazuje poniższa tabela:


Przelot koło Ziemi komety ISON grudzień 2013/styczeń 2014 roku


Data
Godzina (CET)
V(km/s)
a(o) AU
a(%) AU
Konstelacja
Jasność
(mag.)
12.XII.2013
13:37
53,60
0,617843
0,575241
Wąż-g
---
12.XII
17:51
53,37
0,623231
0,572032
Wąż-g
---
13.XII
06:21
52,70
0,639048
0,562710
Wąż-g
---
13.XII
17:22
52,15
0,652777
0,554772
Wąż-g
---
14.XII
08:00
51,44
0,670828
0,544486
Wąż-g
---
14.XII
17:17
51,01
0,682200
0,538144
Wąż-g[1]
---
15.XII
08:30
50:33
0,700535
0,528063
Wąż-g
---
16.XII
11:00
49,24
0,731995
0,511520
Herkules
---
17.XII
10:12
48,35
0,759040
0,498034
Herkules
---
18.XII
12:50
47,42
0,789407
0,483887
Herkules
---
19.XII
09:00
46,74
0,812180
0,474030
Korona Pn.
---
20.XII
11:20
45,93
0,841255
462594
Korona Pn.
---
21:XII
15:00
45,13
0,871221
0,452263
Korona Pn.
---
22.XII
08:20
44,65
0,889943
0,446614
Korona Pn.
---
23.XII
07:10
44,06
0,914151
0,440385
Korona Pn.[2]
---
24.XII
08:00
43,45
0,940045
0,435182
Herkules[3]
---
25.XII
14:07
42,75
0,971134
0,431086
Herkules[4]
---
26.XII
06:45
42,38
0,988041
0,429800
Herkules[5]
---
26.XII
12:00
42,27
0,993360
0,429642
Herkules
---
26.XII
15:08
42,20
0,996519
0,429548
Herkules
---
27.XII
08:20
41,84
1,013846
0,429459
Smok
---
28.XII
08:00
41,36
1,037317
0,430742
Smok
+23[6]
29.XII
07:45
40,90
1,060611
0,433596
Smok[7]
---
30.XII
08:30
40,45
1,084785
0,438273
Smok
---
31.XII
07:40
40,04
1,107078
0,444106
Smok
---
1.I.2014
10:30
39,58
1,132664
0,452686
Smok
---

- i nawet jeżeli została ona schwytana przez Słońce i zmuszona do krążenia wokół niego, to ze względu na nachylenie jej orbity do płaszczyzny ekliptyki wynoszące 62,4° stanowi ona niewielkie zagrożenie i jest obecnie ciemną kupą „kamlotów” o rozmiarach <10 m średnicy lecących po jej orbicie i oddalających się od nas. Niektórzy astronomowie twierdzą, że jednak kiedyś wróci ona w pobliże Słońca, ale za jakieś 1-2 tysiące lat, więc nie ma się czym martwić, bo wtedy zobaczymy deszcz meteorów, jak w przypadku roju Leonidów powstałych z rozpadu komety Tempel-Tuttle.   




[1] Przejście na wysokości gwiazdy Ras Alhague - α Oph.
[2] Przejście obok gwiazdy 44 Her – η Her.
[3] Przelot pomiędzy gwiazdami σ Her i φ Her.
[4] Przelot nieopodal gwiazdy τ Her.
[5] Położenie – RA = 16h21m02s, DEC = +50°29’29”
[7] Przelot obok gwiazdy η Dra – RA = 16h28m48s, DEC = +61°30’51”.