czwartek, 11 stycznia 2018

Fałszywy rekord?



Mój kalendarz - 78 lat temu, 11 stycznia 1940 w Siedlcach odnotowano najniższą oficjalną temperaturę w historii Polski, -41,0°C.

Postaram się obalić ten rekord, i w ten sposób Żywiec z temperaturą -40,6°C z 10.02.1929 wyjdzie na prowadzenie. Przełom 1939 i 1940 roku był w Polsce okresem podwójnie tragicznym. Trwała już II wojna światowa, a do tego przyszła długa i mroźna zima, która przysporzyła Polakom dodatkowej gehenny…

Temperaturę -41°C zanotowały termometry niemieckiej obsługi wojskowego lotniska polowego. Są jednak pewne niejasności. Pierwsze wątpliwości budzi region. Obecnie nie jest on znany z najniższych temperatur, i nie jest zastoiskiem mrozowym. Niezwykły wyskok panował także w temperaturach średnich stycznia. W Siedlcach wyniosła -18°C i była o co najmniej 4°C niższa, niż w Białymstoku i Suwałkach.




Coś tu jest nie tak. Powstaje pytanie – skoro błędna jest wartość miesięczna, to czy prawidłowe są odczyty ekstremów 11 stycznia? Spójrzmy na mapy. Z źródeł białoruskich możemy się dowiedzieć, że w Mińsku w centrum mrozu temperatura spadła do -36,7°C, a w dniu 10 stycznia wzrosła do -32°C, i jednocześnie wg reanalizy powietrze było bardziej łagodne. Taka sytuacja wskazuje, że temperatury rzędu -40°C były na nizinach polskich niemożliwe. Wskazują też na to inne pomiary: -28,1°C Warszawa (11.01.1940), -30,9°C w Puławach. Odczyt z Siedlec jest pomylony o 5 do 10°C i nie były to błędy tylko tego dnia.


Najbardziej prawdopodobną temperaturą minimalną tego dnia było około -31°C. Lotnicy z polowego lotniska nie przykładali się do pomiarów. Mogła nastąpić zmiana obserwatora na niestarannego. To błąd, jednak obawiam się że nie da się tego zmienić w annałach. Eliminacja rekordu z Siedlec dźwiga na pierwsze miejsce, -40.6°C w Żywcu w dniu 10 lutego 1929 roku.



Opracował – Stanisław Bednarz