Sichote-Alin – meteoryt
żelazny należący do oktaedrytów
bardzo gruboziarnistych typu II B lub heksaedrytów,
spadły 12 lutego 1947 roku w górach Sichote-Aliń w rejonie usurskim w Rosji.
Meteoryt spadł w postaci deszczu meteorytowego obejmującego teren elipsy o
wymiarach 4 km x 12 km. Jak dotąd zebrano w sumie 27 ton materiału
meteorytowego, największy fragment ważył 1745 kg. Na miejscu spadku naliczono
122 kratery.
O godzinie 10:38 VLAT/03:38
GMT na niebie, według relacji świadków, pojawił się bolid tak jasny, że tworzył
w ciągu dnia wyraźne cienie. Na początku wyglądał jak jasna gwiazda, lecz potem
zmienił się w oślepiająco jasną kulę ognia sypiącą iskrami, przybierając z
czasem wydłużony kształt. Tor ruchu bolidu przebiegał z północy na południe. W
trakcie przelotu przez ziemską atmosferę meteoryt rozpadł się kilkakrotnie,
tworząc deszcz meteorytowy. Elipsa rozsiania deszczu meteorytowego miała
wymiary 4 km na 12 km, a oś elipsy przebiegała z NNW na SSE. Przelot bolidu
widoczny był nawet z odległości 400 km i trwał nie dłużej jak 4–5 sekund. Po
zaniku efektów świetlnych dało się słyszeć odgłosy podobne do wybuchów lub
wystrzałów ciężkich dział. Po wybuchach jeszcze przez kilka minut słychać było
długotrwały, donośny gruchot i łoskot. Ślad po przelocie meteorytu, w postaci
smugi dymu o czerwono-różowym odcieniu, widoczny był jeszcze przez cały dzień.
Trzy dni po upadku meteorytu
rejon spadku był już przeszukiwany przez radzieckie samoloty. Na tle śniegu
widoczne były wyraźnie ciemne, wydłużone kratery. Pierwszy na miejsce dotarł
geolog F.K. Szypulin. Pierwsza
ekspedycja naukowa pod kierownictwem W.G.
Fiesenkowa, ówczesnego przewodniczącego Komitetu Meteorytowego Akademii
Nauk ZSRR, wyruszyła z Władywostoku 22 kwietnia 1947 roku. Na miejsce spadku
dotarli 26 kwietnia. Ekspedycja wróciła do Władywostoku 22 maja i zebrała w
sumie ok. 4 tony fragmentów meteorytu. Później zorganizowano jeszcze piętnaście
wypraw naukowych. Zebrano ogółem ok. 27 ton materii meteorytowej. Największy
fragment ważył 1745 kg, a najmniejszy 0,18 g. Naliczono 122 kratery, z których
największy miał średnicę 20 m i głębokość 6 m. Ocenia się, że całkowita masa
meteorytu wynosiła ok. 70 ton.
Meteoryt Sikhote-Alin jest
meteorytem żelaznym, posiadającym na powierzchni regmaglipty. W skład chemiczny meteorytu wchodzą: żelazo 93,5%,
nikiel 5,27%, kobalt 0,47%, fosfor 0,20% i śladowe ilości siarki. Wewnątrz
występują duże ziarna kamacytu
poprzedzielane cienkimi paskami taenitu.
Struktura wewnętrzna nie jest mocno spojona, co tłumaczyć może rozpad meteorytu
w atmosferze. Małe fragmenty meteorytu mogą zawierać tylko kamacyt.
·
Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu
Jagiellońskiego
·
Olsztyńskie Planetarium i Obserwatorium
Astronomiczne
·
Muzeum Wydziału Geologii Uniwersytetu
Warszawskiego
·
Zakład Mineralogii i Petrografii Uniwersytetu
Wrocławskiego
·
Obserwatorium Astronomiczne w Radomiu
Zebrał – Stanisław Bednarz