Aleksandra Orłowa
… i umrze wszystko, co żyje…
Rozpalone do czerwoności kamienie z ogromną prędkością wylatują w powietrze,
padają na ziemię, stając się przyczyną śmierci wielu ofiar. Popiół osadza się
jak śnieg i jeżeli jego warstwa jest wystarczająco gruba, to wszystko co żyje:
ludzie, zwierzęta i rośliny zginą z niedostatku tlenu. Po stokach, podobnie jak
śnieżne lawiny, z prędkością huraganu lecą potoki roztopionej, pełnej
toksycznych gazów lawy… tak wybucha wulkan – piękne, ale nadzwyczaj
niebezpieczne zjawisko Przyrody, niosące ze sobą zniszczenia i śmierć. A oto
najniebezpieczniejsze z nich:
Wezuwiusz
Jest to najbardziej znany wulkan
na Ziemi – bez wątpienia Wezuwiusz. Przez cały czas jego istnienia miało
miejsce ponad 80 jego erupcji, zaś najsilniejsze w 79 roku starło z powierzchni
Ziemi Pompeje i kilka innych miejscowości. Potężny wyrzut popiołów na wysokość
20 km i rozpalona lawa nie dały nikomu szans. (Tak naprawdę, to najbardziej
szkodliwym i śmiercionośnym był spływ piroklastyczny.) W 1631 roku Wezuwiusz
zabił 4000 ludzi, a w 1805 – 26.000 Neapolitańczyków. Od ponad pół wieku (od
1944 roku) wulkan-zabójca śpi, ale uczeni uważają, że jego następna erupcja
będzie po prostu katastroficzna.
Moc eksplozji 6-7 VEI.
Etna
Istniejący wulkan Etna na Sycylii
wybuchał co najmniej 200 razy. W 1169 roku wskutek erupcji zginęło 15.000
ludzi, a w 1669 erupcja trwająca pół roku starło z powierzchni ziemi
kilkanaście miast i wsi oraz pozbawiło życia 100.000 ludzi. Raz na 100 – 200
lat ona niszczy jedno osiedle ludzkie, ale ludzie wciąż odbudowują swe miasta.
Ich upór związany jest z tym, że stoki Etny są bardzo żyzne. Moc erupcji 6 VEI.
Krakatau/Anak
Krakatau
Wiosną 1883 roku zaczął się
budzić wulkan Krakatau na niewielkiej wyspie Indonezji. A pod koniec lata, na
wyspie zabrzmiały 4 eksplozje o mocy 200.000 razy większej niż w Hiroszimie –
czyli ok. 200 Mt w równoważniku trotylowym. Obłok popiołu wzbił się na wysokość
80 km, a ogniste chmury z ogromną prędkością runęły w ocean. Trzęsienia ziemi
wywołały tsunami. Ilość ofiar szacuje się na 40.000 ludzi. Pyły i gazy wywołały
powstanie anomalii klimatycznej. Moc eksplozji 5-6 VEI.
W latach 20. XX wieku na jego
miejscu powstał nowy wulkan, który nazwano Anak Krakatau (Syn Krakatau), i
który kiedyś eksploduje tak jak jego ojciec w 1883 roku.
Tambora
W 1815 roku zaczęła się erupcja
wulkanu Tambora na indonezyjskiej wyspie Sumbawa. Lawa, rozpalone gazy i
kamienie poleciały ku morzu zmiatając wszystko co stało im na drodze. W
promieniu 100 km powierzchnia ziemi była pokryta wulkanicznym pyłem, który spadł
nawet na Borneo, znajdującej się w odległości 750 km od wulkanu. Wybuch
spowodował powstanie tsunami. W rezultacie zginęło 90.000 osób, wszystkie
zwierzęta i wegetacja roślinna. A siarkowe gazy (SO2 i SO3)
wystrzelone do atmosfery wywołały anomalię klimatyczną. Skala eksplozji 7 VEI.
Skutki wybuchu:
·
setki tysięcy ofiar śmiertelnych, w tym ok. 11 700
bezpośrednio wskutek wybuchu, reszta na skutek głodu i chorób spowodowanego
zniszczeniem zbiorów i pól, zatruciem zbiorników wodnych, powietrza itp.
·
całkowita zagłada ludu Tambora
·
fala tsunami o wysokości 10 m
·
trzęsienia ziemi odczuwane m.in. w odległym o ok.
500 km mieście Surabaja;
·
brak lata w 1816 r. w wielu miejscach na półkuli
północnej, głównie w Europie i Ameryce Pn. i związana z tym klęska nieurodzaju
i głodu
·
obniżenie średnich temperatur globalnych o 0,3-0,4
C.
Mt.
Pelée
W 1902 roku erupcja wulkanu Mt.
Pelée na francuskiej wyspie Martynika pozbawiło życia 30.000 ludzi. Mieszkańcy
portowego miasta St. Pierre położonego 8 km od wulkanu nie byli w stanie się
uratować nawet ci, którzy zdołali ukryć się na statkach w porcie. Przeżyły tylko
dwie (w rzeczywistości trzy) osoby: więzień w podziemnej celi i mieszkaniec
peryferii miasta (oraz dziewczyna, która uciekła do morskiej groty). Moc
erupcji tylko 4 VEI.
Nevado
del Ruiz
W 1985 roku andyjski wulkan
Nevado del Ruiz milczący od 150 lat, wyrzucił z krateru słup popiołu na
wysokość 30 km. Pod wpływem rozpalonej lawy, bomb wulkanicznych i gazów zaczęły
topnieć lodowce. Potężne potoki wody zmyły literalnie dwa miasta: Armero i
Chinchina. W rezultacie zginęło 22.000 ludzi, ci co przeżyli zostali ciężko
poszkodowani. Poza tym zostały zniszczone wszystkie plantacje, co przyniosło
ogromny uszczerebek kolumbijskiej gospodarki. Siła
erupcji tylko 3 VEI.
Superzagłada
Tyle autorka.
Od siebie dodam tylko tyle, że poza wymienionymi tu
wulkanami na Ziemi istnieją jeszcze Superwulkany – o sile erupcji równe 8 VEI. Są
to:
1. Toba w
Indonezji,
2. Aira,
3. Aso i
4. Kikai w
Japonii,
5. Long
Valley,
6.
Bruneau-Jarbridge,
7. Valle
Grande,
8. La
Gritta,
9. Snake
River i
10. Yellowstone w USA,
11. Pola
Flegrejskie i
12. Laacher See
w Europie oraz
13. Taupo na
Nowej Zelandii.
Ostatnio doszły nam dwa nowe superwulkany w Rosji:
14. Karymszyn na Kamczatce i…
15. …superwulkan
na Putorańskim Plateau niedaleko od Norylska.
Wybuch któregokolwiek z nich może cofnąć naszą
cywilizację do tzw. „wieków ciemnych” i spowodować straszliwe straty w ludziach
i innych istotach żywych.
Źródło:
1. „Siekriety i archiwy” nr
3/2017, s. 2
2. Wikipedia
3. WEP
Przekład z rosyjskiego i
uzupełnienia - ©R.K.F. Sas - Leśniakiewicz