František Kovár
Słowacja to kraina bogata w
jaskinie. Jak dotąd, to mamy zarejestrowanych 7100 jaskiń. Wiele z nich są
całkowicie unikalnymi. Większość słowackich jaskiń cieszy się światową sławą,
zaś dzięki swej unikalnej naturze są zapisane la Listę Światowego Dziedzictwa
Natury UNESCO. A teraz chciałbym przedstawić Czytelnikowi pięć topowych jaskiń
Słowacji.
Najbardziej znaną i najczęściej
zwiedzaną jest Demänovská jaskyňa slobody.
Demänovská
jaskyňa slobody
Na pierwszym miejscu w rankingu
słowackich jaskiń plasuje się Demänovská jaskyňa slobody. Została ona odkryta w
1921 roku. Odkrył ją Alois Král przy pomocy Adama Mišury i innych badaczy na dnie
największej głębiny Demianowskiego potoku w roku 1921 i nazwał ją Chrám slobody
(dosł.: Świątynia Wolności). W 1922 roku powstała Komisja d/s Udostępnienia
Demianowskich Jaskiń, która zaczęła pracę nad tą sprawą. W 1923 roku
zainstalowano tam stałe elektryczne oświetlenie. Od października 2023 roku w
jaskini jest zainstalowany nowy system oświetlenia podziemnych przestrzeni
nowoczesnym oświetleniem LED.
Dobšinská
ľadová jaskyňa
Dobszyńska Jaskinia Lodowa należy
do najbardziej znanych lodowych jaskiń na świecie. Znajduje się ona w Słowackim
Raju, w Spisko-Gemerskim Krasie. Wejście do jaskini znajduje się w północnym
stoku góry Duče. Charakter zlodowacenia sprawia, że jest to
jedna z najważniejszych jaskiń lodowych na świecie,
bowiem w Europie wyróżnia się położeniem poza regionem alpejskim. Warunki do
powstania wypełnienia lodowego powstały po zapadnięciu się przestrzeni pomiędzy Dobszyńską Jaskinią Lodową a Strateńską,
w wyniku czego jaskinia przyjęła charakter worka z nagromadzonym zimnym
powietrzem. Od 2000 roku jaskinia jest wpisana na listę światowego dziedzictwa
przyrodniczego UNESCO.
Jaskyňa
Domica
Jaskinia Domica jest
najsłynniejszą i najdłuższą jaskinią Słowackiego Krasu, jedną z
najpiękniejszych w Europie.
Jaskinia Domica znajduje się na
południe od Rožňavy, w pobliżu słowacko-węgierskiej granicy państwowej. Jest to
jedna z najpiękniejszych jaskiń w Europie. Tworzy jedną jednostkę genetyczną z
jaskinią Baradla w węgierskim Parku Narodowym Aggtelek. Łączna długość systemu
jaskiń Domica – Baradla wynosi 30,5 km, z czego jaskinia Domica ma długość około
8,5 km. Jaskinię utworzyła podziemna rzeka Styks i została odkryta przez Jána Majko 3 października 1926 roku.
Jaskinie Słowackiego Krasu i Aggteleckiego Krasu znajdują się na Liście
Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Nawiasem mówiąc, to w czasie II
Wojny Światowej naziści poszukiwali w niej śladów po Ariach i wejścia do
mitycznego podziemnego świata Agharti.
Ochtinská
aragonitová jaskyňa
Jaskinia Aragonitowa Ochtinská
jest unikalna na Słowacji, ale także na świecie. Na Gemeri znajduje się
jaskinia z unikalną dekoracją aragonitową, którą można zobaczyć w czterech
dostępnych jaskiniach na świecie. Jaskinia Aragonitowa Ochtinská jest wyjątkową
jaskinią na Słowacji, ale także na świecie. Ze względu na swoją wyjątkową
dekorację została uznana za narodowy pomnik przyrody, a w 1995 roku wpisana na
Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Według dostępnych źródeł na świecie
znajdują się 4 podobne jaskinie aragonitowe, w Czechach, Włoszech, Meksyku i
Argentynie.
Jasovská
jaskyňa
Jaskinia Jasowska jest najstarszą
dostępną jaskinią na Słowacji.
Na wschodnim krańcu Słowackiego
Krasu znajduje się jaskinia, która ze względu na swoje znaczenie i dekorację
została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jaskinia Jasowska
powstała w wyniku działalności podziemnej części rzeki Bodvy, jest niezwykle
bogata w dekoracje kroplowe o bardzo różnorodnych kształtach i kolorach.
Jaskinię odkryli prawdopodobnie mnisi z zakonu oo. Premonstratensów z
miejscowego klasztoru. Pierwsze pisemne wzmianki o istnieniu klasztoru pochodzą
z XII wieku. Udostępniono ją za sprawą Alojza
Richtera, przełożonego zakonu kanoników Premonstratensów w Jasowie, w 1846
roku, co czyni ją najstarszą dostępną jaskinią na Słowacji.
Zdjęcia autora
Przekład ze słowackiego - ©R.K.F. Sas - Leśniakiewicz