Pavel Gabzdyl
O niektórych zjawiskach
astronomicznych zazwyczaj się pisze, że są rzadkie, unikalne, i że zobaczymy je
tylko raz w życiu. O tegorocznym spotkaniu Jowisza i Saturna, które będzie
miało miejsce wieczorem, dnia 21.XII można powiedzieć, że jest podwójnie
prawdziwe stwierdzenie.
Jedna
na 20 lat
Jasne planety Jowisz i Saturn na
ziemskim niebie spotykają się raz na 20 lat. Dla miłośników dziwnych zjawisk
jest oczywiste, że będzie to bardzo bliska koniunkcja, a także jak daleko od
Słońca (na ziemskim niebie) ona przebiegnie. Doskonale ilustruje to ostatnie
rendez-vous Jowisza i Saturna w dniu 28.V.2000 roku, tego dnia obie planety
zbliżyły się do siebie o 1° łuku, czyli na 2 średnice naszego Księżyca w pełni.
Koniunkcja ta wydarzyła się niestety zbyt blisko Słońca, tak że to wyglądało na
dobrze skrywaną schadzkę, którą można było obserwować na niebie jedynie przy
pomocy teleskopu.
W
polu widzenia teleskopu
Tegoroczne spotkanie Jowisza z
Saturnem nie będzie już tajne. Obie planety będą widoczne blisko siebie nad SW
horyzontem jeszcze przez 2 godziny po zachodzie Słońca, tak że do ich
obserwowania będzie potrzebne tylko bezchmurne niebo i dobry widok na SW część
nieba. Unikalne będzie także ich pozorne zbliżenie do siebie. W poniedziałek,
21 grudnia obie planety zbliżą się do siebie na 6’ łuku, czyli 1/5 średnicy
Księżyca! Spotkanie to będzie na tyle bliskie, że obie planety wejdą w pole
widzenia teleskopu. Poza tym będzie widać cztery największe księżyce Jowisza,
pierścienie Saturna i jego największy księżyc – Tytan.
Widok przez teleskop – schemat tego,
co możecie zobaczyć przez lunetę 21.XII.2020 roku
W
roku 7 p.n.e. koniunkcja planet najwidoczniej stworzyła Gwiazdę Betlejemską
Wieczorem, 21 grudnia, dwie
największe planety Układu Słonecznego przybliżą się do siebie tak blisko, że
obserwując je gołym okiem będziemy widzieli jedną jasną „gwiazdę”. Niektórzy specjaliści
twierdzą, że takie „zejście się” planet w 7 roku p.n.e. stworzyło tzw. Gwiazdę
Betlejemską, która miała zwiastować narodziny Zbawiciela.
Możesz
teraz spojrzeć w niebo
Ale jak zauważyłeś, w ostatnich
tygodniach gwiazdy nie pojawiały się na niebie zbyt często z powodu chmur.
Dlatego nie czekaj do 21 grudnia, aby obejrzeć tegoroczną „Gwiazdę
Betlejemską”, ale wykorzystaj każdą pogodną noc przed i po tej dacie! Nawet
teraz obie planety są tak blisko, że patrzenie na nie jest niezwykłym
przeżyciem. Wszystko, co musisz zrobić, to obserwować południowo-zachodni
horyzont w dowolnym momencie dwie godziny po zachodzie słońca (do około 18:00).
Możesz znaleźć prognozę zachmurzenia (ale nie jest to korzystna i w
najbliższych dniach będzie dużo chmur, ale mogą się załamać regionalnie).
Spotkanie Jowisza, Saturna i
Księżyca na zdjęciu z 16.XII.2020 roku wykonanego przez Marianá Runkasa w Chile.
Naprawdę
piękne widowisko!
Jeśli pogoda nam w tym roku nie
dopisuje, zapewne zaciekawi Cię, kiedy czeka nas kolejne podobne spotkanie obu
planet. Prawdopodobnie nie będziemy Was zadowolić, ponieważ kolejne takie
zjawisko nastąpi dopiero rano 15.III.2080 roku, kiedy Jowisz i Saturn będą tak
daleko od siebie, jak w tym roku. Inne podobne podejście pojawi się dopiero w
2417 r. A jak było w przeszłości? Podobnie jak w tym roku „Králomoc” i
„Hladolet” ostatni raz zbliżyli się do siebie 16.VII.1623 r. W tym czasie
spotkanie odbyło się jednak tylko nisko nad zachodnim horyzontem, niespełna
godzinę po zachodzie słońca. Warunki były więc dalekie od tak idealnych jak w
tym roku. Na bardziej interesujące spotkanie Jowisza i Saturna musielibyśmy
więc udać się do 5.III.1226 r., Kiedy obie planety zbliżyły się do siebie
trochę bardziej niż w tym roku. Więc nie czekaj na nic i uważaj na czyste niebo
razem z nami!
A oto schemat tego, co można było
zobaczyć przez teleskop 5.III.1226 roku.
Źródło - IN - https://www.in-pocasi.cz/clanky/astro/setkani-jupiter-saturn-18.12.2020
Przekład z czeskiego - ©R.K.F. Leśniakiewicz
