Stanisław Bednarz
To już 6 lat jak koło Czelabińska
eksplodował tzw. Meteor Czelabiński.
Tempus
fugit – obiekt, którego przelot i eksplozję obserwowano był największym
obiektem kosmicznym, jaki zderzył się z Ziemią od czasu katastrofy tunguskiej w
1908. Przelot tego superbolidu o średnicy około 17–20 metrów i masie wynoszącej
do 10 tysięcy ton, obserwowano nad południowym Uralem w dniu 15 lutego 2013
roku około godziny 09:20 YEKT (04:20 CET/03:20 GMT). Po wejściu w atmosferę
Ziemi rozpadł się po 32,5 sekundach lotu na wysokości 29,7 kilometrów nad
Obwodem Czelabińskim.
Powstała w wyniku przelotu i
eksplozji fala uderzeniowa spowodowała znaczne straty (uszkodzonych zostało
ponad 7500 budynków), a także obrażenia. Meteoroid, który wleciał w atmosferę
należał do obiektów bliskich Ziemi i należał do grupy Apolla.
Meteoroid przyleciał od strony
Słońca, przez co trudniej było go dostrzec w trakcie zbliżania się do.
Zderzenia meteoroidów takiej wielkości, zdarzają się statystycznie co
kilkadziesiąt lat, a o rozmiarach większych niż 100 metrów – nie częściej niż
co tysiąc lat.
Bolid wszedł do atmosfery pod
kątem około 20° z prędkością około 19 km/s (64 tys. km/h) Zdarzeniu towarzyszył
blask, który w kulminacyjnym momencie osiągnął jasność 30 razy większą od
Słońca (wielu ludzi doznało poparzeń) oraz silna fala uderzeniowa. Według
świadków wydarzenia po przelocie meteoru powietrze miało zapach prochu. Na
podstawie pomiarów stacji CTBTO szacuje się, że energia wytracona w atmosferze
odpowiadała energii wybuchu blisko 0,5 megatony TNT (blisko 40 razy większa od energii
wybuchu bomby atomowej zrzuconej na Hiroshimę)...
W 1949 w okolicach Czelabińska
miało miejsce podobne zdarzenie, spadł tam wówczas deszcz meteorytów, z którego
odnaleziono dwadzieścia fragmentów meteorytów o łącznej masie dwustu kilogramów
Po upadku meteorytu znaleziono bardzo wiele jego fragmentów, większość z nich
ma wielkość kilku milimetrów, ale zdarzają się też większe kawałki. Na
powierzchni lodu pokrywającego jezioro Czebarkul znaleziono otwór o średnicy 6
metrów, który mógł zostać wybity przez upadający fragment bolidu, ale nurkowie
dotychczas nie odkryli żadnych szczątków.
17 lutego 2013 znaleziono dwa
niewielkie fragmenty meteorytu w pobliżu krawędzi przerębla. Zostały one
zidentyfikowane do grupy chondrytów zwyczajnych.
15 lutego 2014 roku, w rocznicę
upadku meteorytu, w ósmym dniu Igrzysk w Soczi przyznano dziesięć złotych
medali, które zawierały jego fragmenty m.in. Kamilowi Stochowi.
W niektórych wypadkach
zniszczenia były poważniejsze, np. zawalenie się dachu fabryki cynku w
Czelabińsku i uszkodzenie hali widowiskowo-sportowej Traktor Arena. Straty
materialne na co najmniej 1 miliard rubli (ponad 103 miliony złotych) Do
placówek medycznych w okręgu czelabińskim zgłosiło się około 1500 osób
Większość osób odniosło powierzchowne obrażenia spowodowane przez szkło z szyb
jednak 112 osób wymagało hospitalizacji.
