Niewidoczna strona Księżyca
przyniosła kolejne zapierające dech w piersiach odkrycie. Pod jej powierzchnią
znaleźli pozostałości jądra starożytnej asteroidy
Pod największym kraterem na
powierzchni Księżyca kryje się złoże, które zaskoczyło naukowców swoją
wielkością. Skrywa 2 biliony = 2 x 1012 kilogramów czyli 2 Gt
metalu.
W czerwcu 2019 roku naukowcy
odkryli dziwne zjawisko ukryte 289 km pod powierzchnią Księżyca. Historia
zaczyna się jak w kultowym filmie Stanleya
Kubricka „2001: Odyseja kosmiczna”, tyle że zamiast obcego monolitu
naukowcy odkryli coś bardziej realnego. To 2 Gt metalu, depozyt powstały po
uderzeniu asteroidy.
„Wyobraźcie sobie bryłę metalu, większą niż
Wyspy Hawajskie, zakopaną pod ziemią. Odkryto tak dużą masę” – mówi Peter B. James, adiunkt na
Uniwersytecie Baylor.
Złoże znajduje się pod
największym kraterem księżycowym po niewidocznej stronie Księżyca, w basenie
Bieguna Południowego-Aitken, który ma średnicę 2000 km. Ale nie jest to nic
niezwykłego w przypadku naszego Księżyca. Jak sugeruje jego ikoniczny wygląd,
napotykanie asteroid nie jest dla niego niczym nowym.
Jego kratery są doskonale
zachowane do dziś. Ze względu na brak fałdowania, aktywności tektonicznej czy
wulkanicznej na jej powierzchni pozostaną jakiekolwiek „wgniecenia”. Ogromne
pokłady metalu odkryli naukowcy podczas przeglądania danych z misji GRAIL,
która odbyła się w 2011 roku było zbadanie wewnętrznego składu Księżyca.
Symulacje sugerują, że rdzeń
żelazowo-niklowy asteroidy może rozbić się w wyniku uderzenia, a jego fragmenty
przedostać się do księżycowej gleby. Od odkrycia tej anomalii nie odkryto
żadnych nowych informacji, ale świat po raz kolejny zwraca uwagę na naszego
naturalnego satelitę. Na początku 2019 roku w kraterze wylądował chiński łazik Chang'e-4.
Planują wysłać kolejną w przyszłym roku, aby pobrać próbki i wrócić na Ziemię.
Amerykańska NASA również planuje powrót na Księżyc. W 2024 roku ma się
rozpocząć program misji Artemis, która ma wynieść na
powierzchnię pierwszych astronautów. Będą testować technologie i próbować żyć
na powierzchni. Testy te mają przygotować NASA do podróży na Marsa.
Tymczasem chińska sonda Chang’e
6 przywiozła z Księżyca nader ciekawe próbki gruntu, w których odkryto
węgiel. Poprzednia misja Chang’e 5 pomyślnie
przetransportowała 1,73 kilograma skał księżycowych z księżycowego regionu Oceanus Procellarum. Misja Chang’e
6 wylądowała w południowej części krateru Apollo i następnie
przetransportowała skały księżycowe z powrotem na Ziemię. Oczekuje się, że
zebrane próbki będą zawierać materiał płaszcza księżycowego, który zostałby
wyrzucony przez uderzenie meteorytu, który utworzył Basen Biegun Południowy –
Aitken.
Lądownik Chang’e 6 został
wystrzelony 3 maja 2024 roku za pomocą rakiety Chang Zheng 5 z Centrum
Startowego Satelitów Wenchang znajdującego się na wyspie Hajnan. Lądownik
pomyślnie wszedł na orbitę okołoksiężycową 8 maja 2024 roku o godzinie 02:12
UTC. Lądownik Chang’e 6 pomyślnie wylądował w południowej części krateru
Apollo po niewidocznej stronie Księżyca, o godzinie 22:23 UTC, 1 czerwca 2024
roku.
3 czerwca 2024 roku o godzinie
23:38 UTC moduł wnoszący i transportujący próbki wystartował z niewidocznej
strony Księżyca i wszedł na orbitę okołoksiężycową. Było to pierwsze na świecie
udane pobranie próbek i start z niewidocznej strony Księżyca. O godzinie 06:48
UTC, 6 czerwca 2024 roku, lądownik Chang’e 6 zadokował do orbitera na
którego zostały przeniesione próbki. 21 czerwca 2024 roku rozpoczął się
prawdopodobnie powrót sondy na Ziemię z orbity okołoksiężycowej. Chińska
Narodowa Agencja Kosmiczna nie dostarczyła aktualnych informacji na temat
misji, jednak obserwacje radioamatorskie wykazały wysokie prawdopodobieństwo
uruchomienia silnika. 25 czerwca 2024 roku o godzinie 06:07 UTC kapsuła
powrotna pomyślnie wylądowała w wyznaczonym obszarze w Mongolii Wewnętrznej.
Źródła:
·
Wikipedia
Opracował - ©R.K.Fr. Sas - Leśniakiewicz
