Asa Stahl
Rekiny wielkozębne
mogły znajdować się wyżej w łańcuchu pokarmowym niż jakiekolwiek zwierzę
oceaniczne kiedykolwiek.
Rekin Megalodon i jego
bezpośredni przodkowie mogli być „drapieżnikami hiperapeksowymi”.
Dwaj pracownicy
muzealni umieszczają 8-metrowy model rekina Megalodona na wystawie muzealnej
Ten ośmiometrowy model
rekina Megalodona, wystawiony w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej w Nowym
Jorku, ma tylko połowę maksymalnego rozmiaru, do którego może dorosnąć ten czołowy
drapieżnik.
Ilekroć paleontolog Dana Ehret opowiada o 15-metrowych
prehistorycznych rekinach znanych jako Megalodony, lubi żartować: „Co jadł Megalodon?”
- pyta Ehret, asystent kustosza historii naturalnej w New Jersey State Museum w
Trenton. „Cóż”, mówi, „cokolwiek chciał”.
Teraz mogą istnieć
dowody, które są dosłownie prawdziwe. Niektóre Megalodony (Otodus megalodon) mogły być „drapieżnikami hiper-wierzchołkowymi”,
znajdującymi się wyżej w łańcuchu pokarmowym niż jakiekolwiek znane zwierzę
oceaniczne, donoszą naukowcy „Science Advances” z 22 czerwca. Korzystając z
pomiarów chemicznych skamieniałych zębów, naukowcy porównali dietę zwierząt
morskich – od niedźwiedzi polarnych po pradawne żarłacze białe – i odkryli, że
megalodony i ich bezpośredni przodkowie często byli drapieżnikami na
niespotykanym dotąd poziomie.
Odkrycie przeczy innym
niedawnym badaniom, w których stwierdzono, że Megalodony były na podobnym
poziomie w łańcuchu pokarmowym, co żarłacze białe (zob. „Science News” z
dn. 31.V.2022). Jeśli to prawda, nowe
wyniki mogą zmienić sposób myślenia naukowców o tym, co doprowadziło Megalodony
do wyginięcia około 3,5 miliona lat temu.
W najnowszym badaniu
naukowcy zbadali dziesiątki skamieniałych zębów pod kątem odmian azotu, zwanych
izotopami, które mają różną liczbę neutronów. U zwierząt jeden konkretny izotop
azotu występuje częściej niż inny. Drapieżnik wchłania obie te rzeczy, gdy
zjada zdobycz, więc brak równowagi między izotopami rośnie dalej w łańcuchu pokarmowym.
Od lat naukowcy
wykorzystują ten trend, aby poznać dietę współczesnych stworzeń. Ale naukowcy
prawie nigdy nie byli w stanie zastosować go do skamieniałości sprzed milionów
lat, ponieważ poziom azotu był zbyt niski. W nowym badaniu naukowcy obchodzą
ten problem, podając próbki bakteriom, które trawią azot w substancję
chemiczną, którą zespół może łatwiej zmierzyć.
Rezultat: Megalodon i
jego bezpośredni przodkowie, zwani wspólnie rekinami megazębowymi, wykazywali
nadmiar izotopów azotu czasami większy niż jakiekolwiek znane zwierzę morskie.
Były średnio prawdopodobnie dwa poziomy wyżej w łańcuchu pokarmowym niż
dzisiejsze żarłacze białe, co jest jak stwierdzenie, że niektóre Megalodony
zjadłyby bestię, która zjadła żarłacze białe.
- Zdecydowanie myślałam, że właśnie namieszałam w
laboratorium – mówi Emma
Kast, biogeochemik z Uniwersytetu Cambridge. - Jednak po bliższym przyjrzeniu się dane się
utrzymały.
- Rezultatem jest „podnoszenie brwi” -
mówi Robert Boessenecker,
paleontolog z College of Charleston w Południowej Karolinie, który nie był
zaangażowany w badanie. - Nawet jeśli Megalodon zjadałby tylko orki, nadal musiałby pozyskiwać
nadmiar azotu z czegoś innego – mówi - i nie ma dziś w oceanie niczego, co
miałoby tak skoncentrowane izotopy azotu. Nie wiem, jak to wyjaśnić
– mówi on.
Są możliwości.
Megalodony mogły zjadać drapieżne kaszaloty, choć te wyginęły przed rekinami
megazębnymi. Albo Megalodony mogły być kanibalami (zob. „Science News” z dn. 5.X.2020).
Kolejna komplikacja
wynika z wcześniejszego, sprzecznego badania. Badacze ci zbadali ten sam
łańcuch pokarmowy – w niektórych przypadkach nawet te same zęby rekina –
używając izotopu cynku zamiast azotu. Doszli do przeciwnego wniosku,
stwierdzając, że megalodony były na podobnym poziomie jak inne drapieżniki
wierzchołkowe.
Metoda cynkowa nie
jest tak ugruntowana jak metoda azotowa, chociaż izotopy azotu również były
wcześniej rzadko stosowane w ten sposób.
- Możliwe, że nie mamy
pełnego zrozumienia i zrozumienia tej techniki – mówi Sora Kim, paleoekolog z University of
California w Merced, która była zaangażowana w oba badania. -
Ale jeśli [nowsze badanie] ma rację, to szaleństwo.
Potwierdzenie wyników
byłoby krokiem w kierunku zrozumienia, dlaczego Megalodony wymarły. Jeśli
żarłacze białe miały podobną dietę, może to oznaczać, że pokonały Megalodony o
jedzenie, mówi Ehret, który nie był
zaangażowany w badanie. Nowe odkrycia sugerują, że jest to mało prawdopodobne,
ale pozostawiają miejsce na możliwość, że żarłacze białe rywalizowały z – lub
po prostu zjadły – młodzieńcze Megalodony („Science News” z dn. 12.01.2021).
Pomiar większej liczby
zębów rekina obiema technikami może rozwiązać zagadkę i pogodzić badania.
Jednocześnie, jak mówi Kast, jest
wiele do odkrycia dzięki ich metodzie pomiaru izotopów azotu w skamielinach.
- Jest tak wiele zwierząt i tak wiele różnych ekosystemów i
okresów – mówi.
Boessenecker zgadza
się. Jeśli chodzi o starożytne oceany, mówi: „Gwarantuję, że
odkryjemy naprawdę dziwne rzeczy”.
Przekład z angielskiego - ©R.K.F. Sas -
Leśniakiewicz
