Wieloryb Cuviera sfotografowany w pobliżu Galapagos
Jane J. Lee
Nowe badania nad
nieuchwytnymi dziobatymi wielorybami Cuviera (Ziphius cavirostris) pokazują, że one mogą zanurzać się do
głębokości 3000 m. Na zdjęciu widzimy wieloryba Cuviera pod powierzchnią oceanu
w okolicach archipelagu Galapagos.
Nowe
długoterminowe studia nieuchwytnego dziobatego wieloryba Cuviera odkryły, że są
one nurkami zanurzającymi się na największe głębokości i w najdłuższym czasie
ze wszystkich znanych ssaków morskich.
- Nowe zapisy przyrządów
wskazują na to, że zachowania tych zwierząt są o wiele bardziej zróżnicowane i
ekstremalne, niż uczeni się tego spodziewali – mówi Simone Baumann-Pickering, biolożka morza z Scripps Institution of Oceanography w La Jolla, CA. – Jeden z obserwowanych
wielorybów zanurzył się aż na 9816 ft/2992 m i przebywał w głębinie przez 138
minut.
Pięć najgłębiej nurkujących ssaków Wszechoceanu: wieloryb Blainville'a, wieloryb Bairda, południowy słoń morski (foka), kaszalot i wieloryb Cuviera
- Naukowcy i US
Navy są szczególnie zainteresowani tymi wielorybami, bowiem użycie sonarów
spowodowało wyrzucenie się tych waleni na plaże Morza Śródziemnego, Wysp
Kanaryjskich i Bahamów – mówi Greg
Schorr, biolog z Cascadia Research
Collective w Olympia, WA. (Zob. – „US
Navy Wins Dispute Over Sonar, Whales”)
- Jak dotąd, tego
rodzaju wydarzenia jak wyrzucanie się waleni na brzeg nie miały miejsca w Południowej Kalifornii –
miejscu, w którym USN testuje nowe sonary – dodaje on. – Nowe studium, zrobione
na akwenach testowych i opublikowane dzisiaj w magazynie „PLOS ONE” jest
pierwszym, długoterminowym spojrzeniem na zachowania się pod wodą tych
zwierząt. Rysunek ukazuje najgłębiej nurkujące zwierzęta świata.
Z widokiem na morze…
- Studiowanie
życia wielorybów dziobatych jest notorycznie trudne – mówi Randall Davis, biolog morski z Texas
A&M University w Galveston, TX. – One spędzają większość swego czasu na
dużych głębokościach z dala od brzegów i one nie zbliżają się do łodzi i
statków, jak robią to delfiny.
- Niektóre gatunki
wielorybów dziobatych są znane jedynie z ich zwłok wyrzuconych przez fale na
brzeg morski – dodaje współautor tego studium dr Schorr.
Wieloryby Cuviera
mogą być najlepiej poznanymi z tej tajemniczej grupy morskich ssaków – powiada Davis,
który nie pracował nad tym studium. Tym niemniej, badacze mają już jaśniejszy
obraz tego, jak te zwierzęta spędzają swoje dni.
Schorr i jego
koledzy umieścili znaczniki na ośmiu osobnikach wielorybów Cuviera w okolicy
San Nicolas Island u brzegów Południowej Kalifornii i obserwowali je przez
kilka miesięcy, jak nurkowały one w poszukiwaniu pożywienia.
Uczeni ci nawet
nie spodziewali się tego, że te wieloryby nurkują aż do 10.000 ft/~3000 m.
Schorr był niezmiernie tym zdziwiony i sądził że zawiódł sprzęt. Przetestował identyczne
urządzenie w komorze ciśnień sprawdzając, czy pokaże ono takie same wartości z
identycznej głębokości.
Mistrz nurkowania
- To jest „spektakularny”
rekord nurkowania – mówi Davis. – Ale osiągając takie ekstremalne zanurzenie w
poszukiwaniu jedzenia, którym są głębokowodne głowonogi, musi być warte czasu i
energii weń włożonych – w przeciwnym przypadku zwierzęta te nie robiłyby tego.
- Nurkowanie na
tak duże głębokości stwarza wiele różnych problemów – mówi on – włącznie z
kolapsem wszystkich narządów wypełnionych powietrzem, jak np. płuca. Poza tym
problemy stwarzane przez wysokie ciśnienie zwane syndromem
ciśnieniowo-nerwowym, który może spowodować konwulsje. (Zob. „How Diving
Mammals Stay Underwater for So Long”) A jednak wieloryby Cuviera są w stanie
nurkować na tak wielkie głębokości, wielokrotnie na tysiące stóp, bez jakichkolwiek
widocznych efektów.
- Ssaki morskie
mają klatki piersiowe, które są w stanie się zwijać do środka, zapadając płuca
i redukując wszelkie kieszenie powietrzne – wyjaśnia Davis. – Ale w jaki sposób
wieloryby Cuviera unikają efektów syndromu ciśnieniowo-nerwowego, to nadal
pozostaje zagadką.
Jest to jedna z
całego łańcucha zagadek, które badacze chcieliby rozwiązać w przyszłym roku,
chociaż dr Schorr i reszta uczonych najpierw chcą się skoncentrować na
podstawowych badaniach ich zachowań.
Dr Schorr
aktualnie pracuje nad tym, wieloryb Cuviera przejawia niechęć czy inne
nietypowe zachowanie w odpowiedzi na doświadczenia z sonarami w Południowej
Kalifornii.
- To jest okazja
do przeprowadzenia długoterminowych badań – mówi on. – Możemy zobaczyć jak
długo trwa takie nurkowanie i jak długo trwa wracanie [wieloryba] do normalnego
zachowania po tak głębokim nurkowaniu.
Moje 3 grosze
Jak dotąd
poznaliśmy około 5-10% powierzchni dna Wszechoceanu. Wiemy o nim o wiele mniej,
niż o powierzchni Księżyca. A to przecież oznacza, że nadal tylko 95% z ¾ powierzchni
naszej planety jest dla nas terra nondum cognita!
Odkrywane są wciąż nowe gatunki dużych zwierząt morskich – nie jakichś tam
wieloszczetów i robaków – ale rekinów i wielorybów, które jak dotąd ukrywały się
przed nami w głębinach Wszechoceanu. Nie wiemy o nich wiele, a czasami – jak w
przypadku wielorybów Cuviera – niemal nic. I dlatego jestem pewien, że poza nami na tej planecie znajduje się jeszcze jeden gatunek rozumny, który zamieszkuje przestrzenie Wszechoceanu.
Przekład z j. angielskiego – Robert K. Leśniakiewicz
©
