Stanisław Bednarz
Dziś wspomnienie św. Agaty, świętej
związanej z wulkanem Etna, będzie więc o świętości i o wulkanie.
Święta
Agata z Katanii (Sycylia) została zamęczona 5 lutego 251 r. w
wieku 16 lat. Zgodnie z opisem męczeństwa, Agata urodziła się w Katanii na
Sycylii u podnóża Etny. Gdy odrzuciła rękę namiestnika Sycylii oddano ją do
domu rozpusty. Kiedy cesarz Decjusz
rozpoczął prześladowania chrześcijan, Kwincjan
namiestnik postawił przed sądem Agatę. Skazano ją na tortury, podczas których
odcięto jej piersi. Z nastaniem niespodziewanego trzęsienia ziemi namiestnik
nakazał zaprzestania tortur, dostrzegając w tym karę Bożą. Ostatecznie Agata
poniosła śmierć rzucona na rozżarzone węgle.
W rok po jej śmierci nastąpił
wielki wybuch Etny. Spływająca lawa nie zalała jednak miasta, a zatrzymała się
tuż przed nim. To cudowne ocalenie nawet poganie przypisywali wstawiennictwu
Agaty a dzień 5 lutego jest świętem państwowym w San Marino. Jest świętą, do
której mieszkańcy Katanii zwracają się o ochronę przed wybuchami Etny. Patronuje
zawodom kominiarzy, ludwisarzy. W ikonografii św. Agata przedstawiana jest, z
kleszczami, którymi zadawano tortury.
Etna to stratowulkan powstał w
późnym plejstocenie i holocenie, jest tym samym najstarszym stratowulkanem na
Ziemi. Znajduje się nad strefą subdukcji euroazjatyckiej i afrykańskiej płyty
tektonicznej na granicy podwodnej Maltańskiej Skarpy. Wulkan, jaki można
zaobserwować obecnie, zaczął formować się ok. 34–30 tys. W miejscu kaldery
starego wybuchu około 20 tys. lat temu rozpoczęło się tworzenie nowego stożka
który dziś góruje nad Sycylią. Wulkan zbudowany jest głównie z trachitów i
bazaltów. Wysokość Etny sięga ok. 3340 m n.p.m. Etna jest jednym z najbardziej
aktywnych wulkanów na świecie i stanowi realne zagrożenie dla mieszkańców
Katanii. Przez prawie cały czas można obserwować jego aktywność w postaci
wydobywających się gazów i pary, a w czasie erupcji wyrzucanie materiałów
piroklastycznych w tym bomb wulkanicznych czy popiołu.
