Powered By Blogger

środa, 21 września 2022

Rozwiązana zagadka Księżycowej Jaskini

Jitka Lenková

 

Spotkanie badawcze Phoenix 2022, które odbyło się w ten weekend, tj. 16-18 września 2022 r. SAVPJ (Słowackie Stowarzyszenie Badań Paranormalnych) we wsi Zázrivá na Słowacji przyniosło dwa nieoczekiwane odkrycia. W sobotę konna przejażdżka zabrała mnie do miejscowego kamieniołomu. W niedzielę przed śniadaniem udałam się tam ponownie, już na piechotę, w towarzystwie mojego kolegi badacza Karela Dudka, który odkrył tam niezwykły szklisty minerał, najbardziej przypominający obsydian. Być może jest to zupełnie nowy minerał, dla którego wymyśliłam roboczą nazwę obsydian fatransky (FO).






A ponieważ jest to obszar w pobliżu Lubochni, gdzie powinna znajdować się tajemnicza Jaskinia Księżycowa, której tylna część ma formę szklanego tunelu, właśnie teraz przyszło mi do głowy, że może to być ten FO, w jakimś pęknięciu. Przełom FO jest tak gładki, że łatwo można je pomylić ze szkłem dotykiem i przy słabym oświetleniu. Gdyby w jaskini rozbiła się większa masa tego minerału, łatwo można by stworzyć wrażenie tunelu o szklanych ścianach.

Gdybym nie trzymała w ręku FO, nigdy bym o tym nie pomyślała. Ale stało się...

A tajemnica Księżycowej Jaskini zostaje rozwiązana nawet bez kosmitów.

 

Moje 3 grosze

 

To wszystko brzmi nawet logicznie i całkiem prawdopodobnie, jednakże jest pewne małe, ale wredne „ale”, a mianowicie: moja koleżanka po piórze i jej kolega znaleźli najprawdopodobniej kawałki… szlaki wielkopiecowej z pieca hutniczego. Szlaka wielkopiecowa albo żużel wielkopiecowy jest to produkt odpadowy procesów hutniczych metali, stop zawierający zanieczyszczenia rud (żużel wielkopiecowy, żużel stalowniczy, żużel szybowy), topniki i pewną ilość tlenków metali lub pozostałość po spaleniu np. węgla, koksu, stanowiąca masę szklistego spieczonego popiołu. Rozróżnia się m.in. żużel:

·        martenowski, powstający przy wytopie stali w piecach martenowskich (wykorzystywany jako namiastka rudy żelaza i manganu),

·        tomasowski, powstający w konwertorach Thomasa (stosowany jako fosforowy nawóz sztuczny, tzw. tomasyna),

·        wielkopiecowy (wapno wielkopiecowe), powstający przy wytopie rud żelaza w wielkim piecu (wykorzystywany jako nawóz wapniowy),

·        spieniony (pumeks hutniczy), otrzymywany przez odpowiednie chłodzenie stopionego żużla wielkopiecowego z dodatkiem wody (stosowany do izolacji cieplnej oraz jako dodatek do lekkich betonów).[1]

Szlakę wykorzystuje się do utwardzania dróg gruntowych oraz, po zmieleniu, do posypywania zalodzonych dróg w zimie, bowiem jest to środek lepszy i bardziej ekologiczny od soli. Jej kolor jest od czerwonawego (miedź – Cu) do niebieskiego (żelazo – Fe) poprzez zielony (metale alkaliczne) i zależy on od zawartości tychże metali. Połysk szklisty, przełom lśniący. Czasami przypomina obsydian, czasami krzemień.




W przypadku Księżycowej Jaskini może chodzić o niektóre odmiany krzemionki SiO2, które przypominają wyglądem szlakę wielkopiecową – o czym pisaliśmy w naszych książkach na ten temat.[2] Myślę, że analiza chemiczna potwierdzi lub zaneguje moją hipotezę.

Oczywiście bardzo bym się ucieszył, gdyby ją znaleziono, ale sądzę, że nie ma jej w tym rejonie Małej Fatry i jeżeli już, to raczej w Wielkiej Fatrze…   



[1] Wikipedia.

[2] M. Jesenský, R. Leśniakiewicz – „Tajemnica Księżycowej Jaskini” i „Powrót do Księżycowej Jaskini”.