Stanisław Bednarz
Zatonęło 19
statków. W dniach 7-10 listopada 1913 r.
Wielkie Jeziora Amerykańskie nawiedził sztorm o niespotykanej sile nazywany
„białym huraganem”, była to wielka
zimowa burza powodując 19 zatopień statków, w których zginęło około 250 osób.
Pozostaje największą śródlądową katastrofą morską pod względem liczby
utraconych statków w historii USA. Ten historyczny system sztormowy przyniósł
warunki śnieżne z wiatrami o sile huraganu. Unikalna i potężna natura burzy
zaskoczyła nawet najbardziej doświadczonych
meteorologów, ponieważ dwa ośrodki niskiego ciśnienia połączyły się i
gwałtownie nasiliły nad jeziorem Huron, a okresy wiatrów sztormowych
występowały przez okres czterech dni.
Statki w tym czasie
wytrzymywały wiatry o prędkości 90 mil na godzinę (144 km/h) i fale o długości
35 stóp (ok. 12 m), ale to warunki zaśnieżenia i nagromadzenie lodu na statkach
zamieniło i tak już niebezpieczną sytuację w śmiertelną.
Teraz co to są te
wielkie jeziora, to grupa pięciu jezior pochodzenia tektoniczno–polodowcowego w
Ameryce Północnej, na pograniczu Kanady i USA. Są to następujące jeziora: Górne
82.101 km², Huron 59.610 km², Michigan 57.800 km², Erie 25.700 km², Ontario 18.960
km². Lustra wody poszczególnych akwenów położone są na różnych wysokościach,
przy czym różnica między poziomem Jeziora Górnego a jeziora Ontario wynosi 108
metrów. Wyjątek stanowią Michigan i Huron hydrologicznie stanowiące jeden
zbiornik wodny. Sumaryczna objętość Wielkich Jezior tworzy drugi (po Bajkale)
największy zbiornik wody słodkiej na Ziemi.
Wracając do
sztormu. Sztorm dotknął wiele miast, w tym; Duluth, Minnesota -
Chicago, Illinois i Cleveland, Ohio, które otrzymało 56 cm śniegu w połączeniu
z wiatrem do 79 mil na godzinę (127 km/h) i było sparaliżowane przez kilka dni.
Cyklon powstał, gdy dwa główne fronty
sztormowe były zasilane przez stosunkowo ciepłe wody jezior – sezonowy proces
zwany „listopadową wichurą” -zbieżny. Wytwarzał podmuchy wiatru o prędkości 140
km/h, fale szacowane na ponad 35 stóp (11 m) wysokości i białe burze śnieżne.
Wiatry
przekraczające siłę huraganu przelatywały przez cztery Wielkie Jeziora tworząc
bardzo duże fale. Duży rozmiar Wielkich Jezior formowanie się ogromnych fal.
Wiadomo, że na Wielkich Jeziorach występują fale zbójeckie, w tym fale
wzmocnione odbiciami od pionowych brzegów. Fale na Wielkich Jeziorach
(zwłaszcza na płytszych) mogą być bardziej strome i bliżej siebie niż na
oceanie. W porównaniu z oceanem, Wielkie Jeziora mają również mniej możliwości manewrowania „co utrudnia statkom
przetrwanie sztormów”.
Biuro prognoz nie
przewidziało intensywności burzy, a proces przygotowywania i przekazywania
prognoz przebiegał powoli. Ówcześni
synoptycy nie mieli
wystarczającej ilości danych, komunikacji, możliwości analizy i zrozumienia
dynamiki atmosfery, aby przewidzieć burzę. Nie potrafili przewidzieć kierunków
wiatru, co ma kluczowe znaczenie dla zdolności statków do unikania lub radzenia
sobie ze skutkami sztormów.
