Stanisław Bednarz
Ostatnio świat zoologów zafascynowała głębinowa żabnica znaleziona na plaży w Kalifornii nie miała prawa się tam znaleźć.
Podwodna paskuda, nie bez powodu jest nazywana morskim diabłem lub czarnym
potworem… - choć śmiało mogę stwierdzić, że mogłaby wystraszyć samego diabła.
Wielce prawdopodobne, że jest to najbrzydsze ze zwierząt występujących na Ziemi. Z istniejących ponad 200 gatunków żabnicy
większość żyje w mrocznych głębinach Oceanu Atlantyckiego i Antarktyki.
Ryby głębinowe są to dziwne mało znane gatunki ryb żyjące w
głębinach mórz i oceanów, spotkać je możemy w niedostępnej strefie dla zwykłego
śmiertelnika. Swoim wyglądem przypominają bardziej kosmiczne stwory niż ryby…
Prawie wszystkie stworzenia głębinowe mają zdolności
bioluminescencji, potrafią świecić kolorowymi barwami światła...
Wiele z tych ryb charakteryzuje się dziwacznymi kształtami,
są takie ,które mają świecące oczy, a inne szeroko otwierające się paszcze
uzbrojone w bardzo ostre zęby. Gatunki ryb , które opiszemy żyją od 500 do 5000
m pod powierzchnią morza w warunkach wysokiego ciśnienia, stabilnego zasolenia,
stałej temperatury i przy całkowitym braku światła dziennego.
Przedstawię kilka gatunków oprócz wspomnianej żabnicy. Matronica Holboella – gatunek ryby głębinowej . Występuje we
wszystkich oceanach na głębokościach do 4400 m. Jest największym gatunkiem w
rodzinie i jedną z największych ryb głębinowych w ogóle. Największy okaz
mierzył 127 cm długości. Ten okaz należy do najbardziej dziwnych ze wszystkich
ryb głębinowych. Jako nieliczny organizm morski posiada specyficzny sposób
rozmnażania. Ze względu na rzadkość występowania na tak dużej głębokości
partnerów przeciwnej płci, ryby łączą się w pary przeważnie na całe życie. W
momencie godów, prawie 20 razy większa samica, gdy już znajdzie drugą połówkę
podpływa do samca pozwalając żeby wgryzł się w jej ciało, po czym samiec zrasta
się na stałe z ciałem swojej wybranki. Po odbyciu godów na ciele samicy zostaje
tylko narośl wyglądająca jak pasożyt. Samica jest wyposażona w wędkę ze
świecącym wabikiem, która wyrasta z płetwy grzbietowej. Polując rozświeca w
ciemnościach wabik (przynętę) na końcu wędki i potrząsa nim imitując w sprytny
sposób pływającą w ciemnej toni ofiarę. Świecąca przynęta znajduje się blisko
dużej paszczy, tak aby szybko zaatakować i pożreć swoją ofiarę.
Chauliodus - ta ryba ma chyba najbardziej przerażający wygląd ze wszystkich innych gatunków ryb głębokomorskich. Rybę spotkać można na dużych głębokościach we wszystkich rodzajach wód oceanicznych. Stworzenie charakteryzuje się dużą paszczą uzbrojoną w sztyletowate ostre zęby. Dorosłe osobniki dorastają do 30 cm długości ciała i jak większość ryb głębinowych potrafi wytwarzać światło (bioluminescencja), którym wabi swoje ofiary. Świecąc receptorami umieszczonymi na płetwie grzbietowej czyha w ciemnościach z rozwartą paszczą i gdy zdobycz pojawi się w zasięgu pyska, błyskawicznie ją pożera…
Samogłów z kolei zamieszkuje niemal wszystkie morza i oceany
strefy ciepłej i umiarkowanej. Sporadycznie spotykany w Morzu Północnym i
cieśninie Skagerrak, a wyjątkowo także w Bałtyku, w tym u wybrzeży polskich.
Pojedyncze osobniki wędrują latem w rozgrzanych wodach oceanu i przypadkowo
mogą wpływać do wewnętrznych akwenów; giną jednak, gdy temperatura wody spada.
Znany jest też pod nazwą Mola mola.
Ta ogromnych rozmiarów ryba jest prawdopodobnie największą rybą zamieszkującą
częściowo głębiny oceanów. Jego waga przekracza ponad 3 tony i mierzy 3,5
metra. Samogłowy żerują na różnych głębokościach, potrafią schodzić bardzo
głęboko pod wodę oraz w celu higienicznym wypływają pod samą jej powierzchnię.
Wypływając pod taflę wody ryby te pozwalają morskim ptakom wydziobywać pasożyty
z ciała – jest to jedyny moment kiedy są tak płytko. Ciało wysokie, silnie
spłaszczone bocznie, nagie, pokryte bardzo grubą, elastyczną skórą. Brak trzona
ogonowego.
