„Zaciemnienia” USA i Kanady

 

 

Stanisław Bednarz

 

Dla USA i Kanady brak prądu przez jeden dzień to prawdziwa tragedia.

Wielki blackout. Awaria zasilania w USA i Kanadzie z 14 sierpnia 2003 roku. Przerwy w dostawie energii elektrycznej odnotowano na terenie stanów Connecticut, Massachusetts, Michigan, New Jersey, Nowy Jork, Ohio, Pensylwania, Vermont oraz w części prowincji Ontario. Miasta takie jak Nowy Jork, Detroit, Cleveland, Toronto czy Ottawa zostały pozbawione energii elektrycznej, co doprowadziło do ich paraliżu. Przestała funkcjonować komunikacja miejska oraz pociągi stanęły. Tysiące osób zostało uwięzionych w wagonach metra oraz windach.

Awaria doprowadziła również do nagłego wyłączenia 16 elektrowni jądrowych na terenie Stanów Zjednoczonych (9 siłowni nuklearnych) oraz Kanady (7 siłowni nuklearnych).

Brak zasilania dotknął również różne instytucje finansowe, co doprowadziło do zachwiania handlem akcjami oraz nagłe zmiany kursu dolara amerykańskiego.

W zależności od rejonu usunięcie awarii trwało od 1 do 3 dni. Amerykański Departament Energetyki oświadczył, że straty spowodowane awarią wyniosły od 4 do 6 mld dolarów.

Sekwencja zdarzeń, która doprowadziła do rozległej awarii zasilania w USA i Kanadzie została zapoczątkowana około południa 14 sierpnia 2003. Operator (Amerykanin polskiego pochodzenia Martin Kujawski) sieci przesyłowej w stanie Indiana po usunięciu usterki związanej z pojawieniem się nieprawidłowych danych zakłócających pracę urządzeń nadzorujących nie włączył ponownie monitoringu sieci elektroenergetycznej.

O 13:31 EDT doszło do wyłączenia stwarzającej już wcześniej problemy elektrowni na północy Ohio – jej wyłączenie nie przyczyniło się bezpośrednio do rozległego blackoutu, ale mogło mieć wpływ na późniejsze zdarzenia.

Pożar roślinności pod linią przesyłową Stuart-Atlanta doprowadził o 14:02 do jej wyłączenia Kolejne trzy linie w wyniku zwarcia wywołanego kontaktem przewodów z drzewami zostały wyłączone. Nadmierny zwis przewodów wywołany był wysoką temperaturą przeciążonych przewodów oraz bezwietrzną pogodą.

W systemie sieci przesyłowej Ohio spadło napięcie ale z uwagi na niepracujący układ samoczynnej kontroli i analizy niezawodności żaden z operatorów początkowo nie zareagował. Po zorientowaniu się, że w sieci występuje problem, operatorzy ze stanów Indiana oraz Ohio wdrożyli stosowne procedury, nie informując jednak o tym kontrolerów z innych stanów.

Kolejne wyłączenia linii 375 kV spowodowały przekierowanie tranzytu energii na linie 138 kV, które w wyniku przeciążeń automatycznie się wyłączały. Zadziałał efekt domina.

Kluczowym momentem była godzina 16:05, kiedy została wyłączona linia 375 kV Sammis-Star. Po jej wyłączeniu zatrzymanie awarii nie było już możliwe. Przeciążone linie zaczęły się po kolei wyłączać. W ciągu kilkunastu sekund przestało działać kilkadziesiąt generatorów w elektrowniach.

5 minut po wyłączeniu linii Sammis-Star wyłączyły się linie łączące północny wschód ze wschodem rejonu objętego awarią.

O 16:13 fala wyłączeń sieci oraz elektrowni zatrzymała się, obejmując osiem stanów oraz część prowincji Ontario. Awaria doprowadziła do wyłączenia 531 bloków energetycznych w 265 elektrowniach.

Odbudowie całego systemu pomogła „wyspa” 5700 MW, która utworzyła się pomiędzy kilkoma elektrowniami. W wyniku zaniku napięcia w sieci i zadziałania systemów zabezpieczających doszło do nagłego wyłączenia 16 elektrowni jądrowych – 9 w Stanach Zjednoczonych i 7 w Kanadzie. Co ciekawe podobna sytuacja na tym samym obszarze miała miejsce 9 listopada 1965 o godzinie 17:16 EDT. Awaria mogła dotknąć łącznie około 30 mln ludzi.

Zanik napięcia objął obszar około 207 tys. km² w granicach stanów Connecticut, Massachusetts, New Hampshire, New Jersey, Nowy Jork, Pensylwania, Rhode Island, Vermont oraz prowincji Ontario w Kanadzie Przerwy w dostawie energii elektrycznej wyniosły do kilkunastu godzin. Niektóre rejony zostały pozbawione energii elektrycznej nawet na około 13 godzin Zdarzenie zbiegło się z wieczornym szczytem komunikacyjnym, co spowodowało uwięzienie tysięcy podróżnych w wagonach metra. Źródło awarii leżało w systemie zabezpieczeń elektroenergetycznych jednej z elektrowni wodnych (niesprawny przekaźnik. Doprowadziło to do wyłączenia linii przesyłowych i tym samym braku zasilania na tak rozległym obszarze 

W Polsce blackout  jest mało prawdopodobny, bo nie ma u nas przesyłów mocy na tak znaczne odległości jak w systemie USA – Kanada (CANUSE = CANadaUSEast). Po drugie rozmieszczenie w kraju źródeł wytwarzania znajduje się w pobliżu centrów zapotrzebowania.

Komentarze Czytelników

 

O, ja to dobrze pamiętam, jechałam do domu po pracy światła drogowe się wyłączały, jedno po drugim. Sklepy rozdawany lody za darmo bo wtedy mówili ze awaria może trać 2-3 dni a zamrażarki mogą utrzymać temperaturę przez 18 godzin to lepiej było rozdać. Po raz pierwszy widzieliśmy gwiazdy na niebie siedząc w ogrodzie przy domu. To była niezapomniana noc , tylko radio na baterie można było odbierać i tylko z Québec.  (Yolanda Swanson)

Na całym świecie znane są tzw. „elektryczne epidemie”, o których pisał Mistrz Lucjan Znicz-Sawicki. I co ciekawe, właśnie wtedy obserwowano UFO – są na to liczne świadectwa! (Daniel Laskowski)

Zainteresowanych odsyłam do następujących materiałów:

·        https://wszechocean.blogspot.com/2019/06/argentynski-black-out.html

·        https://wszechocean.blogspot.com/2014/08/ce6-z-ufo-kryminalny-aspekt-ufo-fenomenu.html

·        https://wszechocean.blogspot.com/2021/01/pakistanski-black-out.html

·        https://wszechocean.blogspot.com/2020/04/nlrv-zakopane-19790117.html

·        https://wszechocean.blogspot.com/2012/06/aktywnosc-solarna-i-kolejny-epizod.html

oraz do „Nieznanego Świata”. (Platon Widmolandzki)