Stanisław Bednarz
9 sierpnia (niektóre źródła podają 6
sierpnia) 1662 r. nastąpiło trzęsienie ziemi w Tatrach. Wymienia je w swoim
katalogu Janusz Pagaczewski prof.
geofizyki (brat jordanowskiej malarki), podaje jako trzęsienie niszczące. Epicentrum
znajdowało się w okolicy Sławkowskiego Szczytu, który, jak donosili świadkowie,
rozpadł się na części - jego wysokość obniżyła się wtedy aż o 300 m. Znaczy to że niegdyś w Tatrach stała góra
autentycznie wyższa od Gerlacha. Miał nią być leżący nieco na uboczu Sławkowski
Szczyt.
Według podań, jeszcze nieco ponad 350
lat temu mierzył on ponad 2700 m. Dzień 9 sierpnia 1662 roku na długo pozostał
w pamięci mieszkańców północnej części Słowacji. Tego bowiem dnia ziemia nagle
zadrżała – a trzęsienie było tak silne, że nie tylko zarysowały się ściany
domów w Lewoczy, Kieżmarku i Spiskiej Nowej Wsi, a nawet pozapadały się
niektóre (zasobne w szlachetne trunki!) piwnice. Ci zaś, których oczy w
momencie trzęsienia były zwrócone w stronę Tatr, mogli na własne oczy ujrzeć,
jak wali się w gruzy cały wierzchołek Sławkowskiego Szczytu.
Wydarzenie to upamiętnił Gaszpar Hain, kronikarz miasta Lewoczy,
człowiek opanowany i rozsądny, imponujący dociekliwością umysłu. Zginęło wówczas
wielu ludzi w pobliskich wsiach, a także w górach, gdzie była pełnia sezonu
pasterskiego połączona w dodatku z okresem sianokosów… Śladem obrywów skalnych
miały być rumowiska na stokach góry.
Naukowcy nie uznają tego na skutek zbyt
małej ich zdaniem ilości dowodów. W kronikach już 1664 r. (25 lipca – taką datę
przyjęto na znajdującej się na szczycie tablicy pamiątkowej 350-lecia zdobycia
szczytu) odnotowano pierwsze wejście na szczyt Georga Buchholtza z towarzyszami. Buchholotz we wsi Maciejowce
(obecnie dzielnica Popradu), pracował tam jako nauczyciel. Od 1670 r. był
rektorem szkoły w Dobszynej. Później, gdy jako ewangelik nie mógł nauczać, do
1682 r. zajmował się handlem, odbywając m.in. podróż drogą wodną (Popradem,
Dunajcem i Wisłą) do Gdańska. Wyświęcony w 1682 r. w Lewoczy na duchownego
ewangelickiego był – pomimo ciągłych prześladowań – do 1688 r. proboszczem w
Batyżowcach, następnie kaznodzieją w Kieżmarku (do 1705 r.) i wreszcie
proboszczem w Wielkiej Łomnicy (do 1709 r.)...
Było to pierwsze zdobycie tatrzańskiego
wierzchołka, wymienione wraz z jego nazwą w pisanych źródłach. Drugie
potwierdzone wejście należy do Stanisława
Staszica (12 sierpnia 1805 r.). Zimą jako pierwszy na szczycie był Eduard Blásy z przewodnikiem J. Gellhofem 15 stycznia 1873 r.
Nazwa szczytu pochodzi od spiskiej wsi
Wielki Sławków. Są uczeni którzy negują aż takie skutki trzęsienia, ja wierzę w
to zdarzenie. Natomiast ja za zbyt daleko idącą hipotezę uważam uderzenie w
szczyt Sławkowskiego meteorytu w 1650. Jeśli jednak założymy przypadek
eksplozji ciała kosmicznego w pobliżu dawnego szczytu Sławkowskiego Szczytu,
czy uderzenia weń meteorytu musimy założyć iż nastąpić to powinno w taki sposób
i od takiej strony aby cały jego impet spowodował zawalanie się szczytu w kierunku
południowym. Jak pisałem od innych stron nie ma charakterystycznego rumowiska
kamiennego. Może też dawny szczyt (cały czas zakładając prawdziwość hipotezy o
jego zawaleniu się) miał naturalnie skierowany środek ciężkości mocno na
południe i z tej przyczyny niewielkie wymuszenie spowodowało jego zawalenie w
tym kierunku właśnie!
Warto nadmienić iż jeśli rozważamy
upadek meteorytu jako przyczynę zawalenia się wierzchołka, powinniśmy brać pod
uwagę ciało kosmiczne o dość dużej masie, co wcale nie jest tak powszechne jako
że meteory większość ze swej masy tracą spalając się w atmosferze - ja jednak
nie pochyle się nad tym wątkiem.
