Stanisław Bednarz
Dziś (22) i jutro (23.XII) są
najkrótsze dni w roku. Noc zmaga się ze światłością. Słońce widoczne z mojego
okna doszło do Hyćkowej Góry i dalej już nie pójdzie za dwa dni ruszy by w
czerwcu zatrzymać się na Balecerzu mknąc przez cale pasmo Polic.
W tym roku początek astronomicznej
zimy nastąpi 22 grudnia o godzinie 05:19 CET. Dzisiejszy dzień będzie więc tak
samo krótki co jutrzejszy. Ale od 23 bardzo nieznacznie na początku sekundowo
dnia zacznie przybywać. Na Boże Narodzenie na kurze postąpienie czyli 1 minutę.
Na Nowy Rok będzie na „barani skok” już 7 min.
W najkrótszym dniu w roku Słońce
wędruje najniżej spośród wszystkich dni. Najkrótszy dzień w Gdańsku trwa zaledwie
7 godzin i 17 minut, a w Krakowie przez 8 godzin i 3 minuty. Miejscem w Polsce,
gdzie mamy najkrótszy możliwy dzień jest Jastrzębia Góra, leżąca na Pomorzu w
gminie Władysławowo, na słynnym Przylądku Rozewie. Tam dzisiaj Słońce wędrować
będzie nad horyzontem tylko przez 7 godzin i 10 minut. Natomiast najdłuższym
najkrótszym dniem będą się cieszyć mieszkańcy południowych krańców Bieszczadów
Opolonek. Tam dzień potrwa 8 godzin i 20 minut.
Zdecydowanie krótszy dzień panuje
w Skandynawii. W Sztokholmie w Szwecji Słońce będzie dziś ponad horyzontem
przez zaledwie 6 godzin i 5 minut, a w Reykjaviku na Islandii 4 godziny i 7
minut. Ten czas przesilenia wszystkie tak zwane przez nas dzisiaj
„indoeuropejskie kultury” obchodziły ze szczególnym pietyzmem. Przodkowie ze
zdumieniem, a może i strachem odkrywali, że dzień staje się coraz krótszy a
potem – w konkretnym momencie tendencja ta się odwraca i dni znów stają się
dłuższe...
Rozpoznano ten punkt zwrotny.
Ludzie, którzy byli bardziej świadomi– zaczęli zaznaczać pozycje Słońca.
Przodkowie to właśnie zjawisko zaobserwowali i dopasowali do niego czas
świętowania. Jedna z teorii głosi, że słynne kamienne kręgi Stonehenge zostały
zbudowane, by uczcić święto przesilenia zimowego. Ułożenie kamieni wskazuje, że
kręgu może mieć związek z wydarzeniami, jakie występują w cyklu wędrówki Słońca
i Księżyca. W Persji obchodzono – narodziny Mitry (bóstwa Słońca), wśród ludów
germańskich – Jul, zaś w Rzymie był dniem poświęconym bogu
słońca, Sol
Invictus... – Słońcu Niezwyciężonemu.
Najpełniej uroki najkrótszego dnia pokażą zdjęcia z Finlandii i Szwecji oraz mapy najkrótszego dnia w Polsce, Szwecji, Finlandii.
Dedykuję to Bogusławie Jurus Glowani
która musi brodzić prawie w ciemnościach. A w ciemnościach jak mawiał Pan
Zagłoba łatwo o styczność z diabłem.
