Stanisław Bednarz
Trudno uwierzyć ale Jumbo
Jet (latający słoń) ma 50 lat.
Boeing 747
pierwszy lot odbył 9 lutego 1969 roku. Na zachodzie USA koło Seattle zbudowano
specjalnie fabrykę. W 1970 roku w barwach linii Pan Am, rozpoczął swoją służbę.
Przez 50 lat zamówiono 1572 Jumbo Jety, z czego 1548 zostało
dostarczonych. Na dostawę czeka jeszcze 22 Boeing 747-8F cargo i dwa Air
Force One (Prezydenta USA).
Amerykański producent
wyprodukował je w czterech wariantach -100, -200, -300 i -400. Do końca
stycznia 2018 r. wylatał 121,5 miliardów kilometrów i przewiózł prawie 6 mld
pasażerów. Obecnie produkuje się jeszcze wersje cargo towarową Boeing
747-8F. Pierwszego Jumbo Jeta wycofano ze służby w 1975
r. i przekazano go muzeum w Seattle. Jest jednym z największych samolotów
odrzutowych, w zależności od wersji, od 366 do 568 pasażerów. Istnieją także
wersje towarowe – cargo.
Jest to samolot czterosilnikowy, lecz może
latać na trzech, a cechą charakterystyczną jest „garb”, w którym mieści się
górny luksusowy pokład. Tym, co pasażerowie utożsamiali z lotem na pokładzie, z
pewnością był komfort. Wysoki sufit w kabinie pasażerskiej dawał wrażenie
przestronności. Panował niepodzielnie przez ponad 40 lat i nie zagroził mu
nawet naddźwiękowy Concorde.
Godny rywal pojawił się w 2005
roku - Airbus A380. Zmaga się dziś z tymi samymi problemami, co inne
czterosilnikowe odrzutowce. To bardzo silna konkurencja ze strony niewiele
mniejszych, samolotów szerokokadłubowych, które mogą lecieć dalej, a przy tym
wystarczą im dwa silniki. Chodzi o Boeinga 777, Boeinga 787, Airbusa
A350.
Zbliża się zmierzch słonia. Od
2005 roku Boeing przyjął tylko 50
zamówień W historii Boeinga 747 zdarzyło się 28 wypadków lotniczych z ofiarami.
Zginęło łącznie 3809 osób. Pierwszy miał miejsce 20 listopada 1974 roku gdy
rozbił się Boeing 747 -130 Lufthansy na lotnisku w Nairobi i zginęło 57
osób. Największym wypadkiem było zderzenie dwóch samolotów Boeing 747 na lotnisku w
Teneryfie w 1977 roku. Zderzyły się Boeing 747-121 linii Pan Am z Boeingiem
747-247 linii KLM zginęło łącznię 583 osoby (w samolocie Pan Am 335, w
samolocie KLM 248) – jest to do dzisiaj największy wypadek lotniczy na świecie.
Największy wypadek pojedynczego samolotu miał
miejsce 12 sierpnia 1985 w Japonii gdy zginęło w Boeingu 747–SR-46 Japan
Airlines 520 osób, też największy w historii wypadek pojedynczego samolotu.
Ostatni znaczący wypadek wersji
pasażerskiej miał miejsce 25 maja 2002 gdy katastrofie uległ Boeing
747-209B China Airlines, zginęło 225 osób.
Samolot ten padł też ofiarą
terrorystycznej libijskiej bomby nad Lockerbie, która wybuchła 21 grudnia 1988
roku w samolocie Pan Am Boeing 747-121A i zginęło 259 osób w
samolocie i 11 na ziemi – był to odwet za barbarzyńskie bombardowania Trypolisu
przez Amerykanów, oraz zestrzelenia w nocy 31.VII/1.IX.1983 r. przez ZSRR koło
Sachalina Boeinga 747-230B koreańskich linii zginęło 269 osób, samolot
ten wykonywał misję szpiegowską dla CIA.
